Op 17 februari 2019 stond de PMP-Ronde Tafel in het teken van de binnengemeentelijke gegevensuitwisseling bij de bestuurlijke aanpak Ondermijning. Een week later kijken wij in deze blog terug op een geslaagde middag.
FG’s, beleidsmedewerkers Ondermijning, RIEC-medewerkers, Privacy Officers en Projectleiders Aanpak Ondermijning van verschillende organisaties hadden wind en regen getrotseerd om hierbij aanwezig te zijn. Bij aankomst werden zij door ons hartelijk verwelkomd met een warme kop koffie, thee of fris.
Ondermijning en problemen van gemeenten
Tijdens de Ronde Tafel bespraken PMP en de deelnemers onder andere het ondermijningsbegrip en de kansen die gemeenten laten liggen. Hierbij kunt u denken aan bestaande handhavingsmogelijkheden en het combineren van gegevens. Andere thema’s die aan bod kwamen zijn de juiste inrichting van het ondermijningproces bij gemeenten, problemen en risico’s die de binnengemeentelijke gegevensuitwisseling binnen de privacywet- en regelgeving ingewikkeld maken.
Ervaringen van gemeenten
Daarnaast spelen er nog andere factoren die wat ons betreft de huidige binnengemeentelijke aanpak typeren. Wij hebben een zestal problemen en daarbijbehorende quotes (parafrase) – die ter sprake kwamen – voor u op een rij gezet:
- Er is veel onduidelijkheid over het ondermijningsbegrip: ‘Wij noemen alles Ondermijning, ook al speelt er geen ondermijning.’’
- Er zijn misverstanden over het delen van informatie: ‘Gemeenten of afdelingen mogen geen informatie met elkaar te delen, omdat zij dan vaak tegen juridische barriéres oplopen.’’
- Er zijn gemeenten, instanties en/of andere partijen die zich niet aan de wettelijke terugmeldplicht houden. Het niet houden aan de terugmeldplicht leidt tot bevuiling van openbare bronnen zoals het Brp, BAG en het Handelsregister.
- ‘Bureau Bibob wordt overspoeld door incorrecte en/of incomplete aanvragen waardoor de aanvragen voor een integriteitscreening langer blijven liggen.’’
- ‘Door verschillen in huidig gemeentelijk beleid of afspraken met externen – zoals het RIEC, Politie, Belastingsdienst – durven partijen geen persoonsgegevens te delen.
- ‘Er is beperkt bewustzijn bij medewerkers, management of politici over het melden dan wel signaleren van criminele bedoelingen.’’ Signalen over ondermijning worden daardoor onvoldoende versterkt dan wel herkend.
Maar hoe moet het dan wel?
Na de pauze heeft PMP een voorzet voor de juiste inrichting voor de interne informatiedeling voor het interne ondermijningsproces gegeven. Zoals bekend is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) geen kan-niet-mag-niet-wet.
Gemeenten hebben dus mogelijkheden om gegevens te gebruiken en onderling (tussen domeinen) te delen dan dat vaker wordt gedacht. Zo kan veel misbruik van gemeentevoorzieningen worden voorkomen door gebruik van gegevens uit basisregistraties (Brp, Bag, Handelsregister, kadaster etc.) met elkaar te vergelijken.
Daarnaast kan er in het kader van de integrale samenwerking tussen gemeentelijke domeinen gegevens worden gedeeld (afdelingsoverstijgende gegevensverwerking). Hiervoor geldt wel dat de informatiearchitectuur volgens de geldende ‘spelregels’ is ingericht. Bij het laatste kunt u bijvoorbeeld denken aan de naleving van wetten binnen het sociaal domein, het respecteren van regels over de medische geheimhouding en de werking van de ambtelijk geheimhoudingsplicht.
Voorts kunnen adviezen van de Raad van State en de Autoriteit Persoonsgegevens en de bestaande praktijk van Zorg- en veiligheidshuizen en RIEC-samenwerkingsverbanden handvatten bieden waarin de binnengemeentelijke informatiearchitectuur kan worden gevormd.
Tot slot is een goede (D)PIA op uw bestuurlijke aanpak ondermijning vereist. Als het goed is, biedt uw (D)PIA dan ook de eerdergenoemde handvatten en onderschrijft het domeinsoverstijgend karakter.
Na afloop van de Ronde Tafel was er voldoende ruimte voor de deelnemers en specialisten om onder genot van een drankje te kunnen bijpraten, ervaringen uitwisselen en te netwerken.
Vervolg van Ronde Tafels
De komende maanden organiseert PMP meerdere ronde tafels over uiteenlopende onderwerpen, waaronder de Rechten van betrokkene(n), het AVG-risicobegrip en Smart Cities. Voor meer informatie over de aankomende PMP Ronde Tafel (s) dient u onze website, nieuwsbrief, LinkedIn en Twitter-pagina in de gaten houden.
Wij verwelkomen u graag bij één of meerdere PMP-ronde tafels!
