De Wegiz. Zorgverleners, medewerkers van zorginstellingen en privacy professionals komt de afkorting vast al bekend voor. Het is de afgelopen tijd, samen met de EHDS1, namelijk een hot topic. De Wegiz staat voor de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg en is sinds september 2022 een aangenomen wetsvoorstel. Het is een kaderwet die ervoor zal zorgen dat zorgverleners onderling elektronisch gegevens uitwisselen. De wet geeft hier ook richtlijnen voor. Wat betekent deze wet voor jou als zorgverlener of -instelling? En wat betekent hij voor de privacy van cliënten? We merken dat de Wegiz bij veel mensen voor verwarring zorgt. Dat is niet gek, want hij is vrij complex. Naast dat hij uit verschillende onderdelen bestaat, hebben alle onderdelen hun eigen pad. Ook zijn er verschillende sporen – spoor 1 en 2. Maar geen zorgen, in dit artikel banen we ons samen een weg door de Wegiz.
Het wetsvoorstel
Het wetsvoorstel bestaat uit 11 onderdelen. In totaal hebben 4 gegevensuitwisselingen prioriteit gekregen:
Medicatieoverdracht
Door de Wegiz wordt het mogelijk om medicijnen digitaal voor te schrijven en over te dragen. Volgens het Ministerie VWS een belangrijke manier om een actueel en compleet geheel te creëren voor cliënten. Voor een goede elektronische medicatieoverdracht zijn verschillende gegevens nodig, waaronder medicatie- en laboratoriumgegevens.
Basisgegevensset zorg
De Basisgegevensset zorg (BgZ) is een minimale set aan gegevens over een cliënt die alle zorgverleners doorgaans gebruiken. Deze minimale gegevensset wordt bij een verwijzing van de ene naar de andere zorgverlener gebruikt. Let op: dit is altijd onderdeel van een andere verwerking.
eOverdracht
De Verpleegkundige overdracht (eOverdracht) maakt het mogelijk voor de cliënt om gegevens mee te verhuizen naar een andere of nieuwe zorgverlener. De eOverdracht bevat informatie over de administratie, achtergrond van de cliënt of het zorgplan. Naar verwachting sluiten dossiers zo beter op elkaar aan en verbetert de kwaliteit van zorg.
Beeldbeschikbaarheid
Beeldvormende diagnostiek2 wordt vaak gebruikt bij behandeling(en) van cliënten. Beeldbeschikbaarheid maakt het mogelijk voor ziekenhuizen, zorginstellingen, etc. om die beelden inclusief verslagen te delen. In het geval van een verwijzing naar een medische specialist of in het kader van Bevolkingsonderzoek (BVO) worden de beelden elektronisch gedeeld.
Spoor 1 en spoor 2
De Wegiz bevat een sporentraject. Dat maakt het nog een stukje complexer. VWS beschrijft het op een heldere manier: ‘de minister kan niet alleen bepalen dát zorgverleners gegevens met elkaar elektronisch moet uitwisselen (spoor 1), maar ook volgens welke afspraken dit moet verlopen (spoor 2)’. Het verschilt per uitwisseling tot welk spoor die behoort.
Valt die onder spoor 1? De aangewezen gegevensuitwisseling moet vanaf een bepaalde datum elektronisch verlopen. Dit is een verplichting.
Valt die onder spoor 2? De aangewezen gegevensuitwisseling moet dan vanaf een bepaalde datum elektronisch én volgens standaarden verlopen. Dit houdt in dat de software van leveranciers gecertificeerd moet zijn en dat zorgverleners deze software verplicht moeten gebruiken.
Stappenplan
Per gegevensuitwisseling is een stappenplan opgesteld. Dit bestaat uit het opstellen van:
- een kwaliteitsstandaard – hierin leggen professionals vast welke gegevens zij uitwisselen;
- een informatiestandaard – gaat in op het hoe, oftewel de technische specificatie van gegevens, terminologie en uitwisselingsspecificaties;
- een NEN-norm – gaat ook in op het hoe en is afhankelijk van het type spoor verplicht;
- en algemene maatregelen van bestuur (AMvB) – de aanvullende regels waarin staat welke gegevensuitwisselingen vanaf wanneer moeten plaatsvinden.
De voor- en nadelen in praktijk
Wat zijn de voor- en nadelen van deze kaderwet? De zorg is een sector die al langere tijd onder druk staat. Is dit dan iets wat de zorg gaat ondersteunen of wat enkel voor meer werk zorgt?
De voordelen van de Wegiz zijn momenteel alleen nog in te schatten. Het meest voor de hand liggende voordeel is dat zorgverleners vanaf het begin met een volledige set aan (benodigde) gegevens werken. Of het nu gaat om medicatie of ‘algemene’ medische informatie. De zorg verliest geen tijd aan het verzamelen of opvragen van gegevens en maakt minder fouten. Een welkome verademing voor de praktijk. Voor cliënten geldt dat de gegevens tijdens het zorgproces op een veilige manier mee verhuizen. Aan de leverancierskant levert het afspraken over taal en techniek op. Dit laatste kan ook zeker als nadeel ervaren worden. De wet betekent namelijk dat leveranciers zich moeten certificeren. Dit brengt een inspannings- en betalingsverplichting met zich mee. Zeker voor kleinere leveranciers kan dit lastig zijn. In de zorg kunnen aanvullende verplichtingen m.b.t. onder andere NEN-normen als wéér meer werk aanvoelen. Voor het implementeren van de systemen waarbinnen gegevens gedeeld gaan worden geldt hetzelfde. Het is veilig, maar kost wel tijd en moeite.
Wat nu?
Dit artikel is slechts een eerste verdieping op wat de Wegiz uiteindelijk gaat inhouden. Ben je benieuwd wat dit nou precies betekent voor jou als zorgprofessional? Of ben je een privacy officer in de zorg en heb je vragen? Neem dan contact met ons op via info@pmpartners.nl.
Meer weten over de Europese variant van deze wet, de EHDS? Lees dan ook de blog van onze collega Sue ‘De nieuwe Europese datawet EHDS biedt kansen voor wetenschappelijk onderzoek’.
1 European Health Data Space
2 Een verzamelnaam van onderzoeken die een afbeelding van de binnenkant van het lichaam kunnen maken.
